چگونه طرح کسب و کار بنویسیم؟

به نام خدا

کارآفرینی یعنی ریسک کردن یعنی خداحافظی با سود بدون خطر بانکی و ورود به دنیای جدید کسب و کار! البته فراموش نکنید تا ریسک نکنید سود های چندانی نخواهید کرد! از قالب تکراری خارج می‌شوید؛ این بار قرار است پشت بوم خیال و ماورای اندیشه‌هایتان، ایده های استارت اپی خود را ترسیم کنید.

در این مسابقه نفس گیر کسی که بیزنس پلن ندارد همانند راننده ای می ماند که سوار ماشین بدون چرخ شده است واضح است که هر مقدار تلاش کند و قسمت های دیگر را اهمیت دهد نتیجه ، وقت و سرمایه خود را تلف کرده است.

اما یک طرح کسب وکار یا پلن تجاری از چه عناصری تشکیل شده است؟ یک کارآفرین اپلیکیشنی با ترسیم این طرح به چه چیزی می‌رسد که بدون آن ممکن نیست؟ به تمام این سوالات در ادامه این مطلب پاسخ داده شده است.

خلاصه عملیات اجرایی

چکیده عملیات اجرایی مهم ترین قسمت معرفی یک کسب و کار می باشد. درست همانند یک کتاب که اگر مقدمه ی آن جذابیت کافی را نداشته باشد شما را به ادامه خواندن کتاب ترغیب نمی کند. سرمایه گذار اینجا تصمیم می گیرد با داستان شما همراه شود یا آن را کار بگذارد.

شما با گزاره های هوشمند باید توضیح دهید قرار است چه مشکلی را حل کنید یا چه خدمتی را ساده تر در اختیار مردم قرار دهید. شما باید تمرکز ویژه ای روی نقطه تمایز خود و رقبا داشاته باشید.

معرفی استارتاپ یا تیم

این بخش نه برای مشتری بلکه برای خود شما است. به خاطر خودتان توضیح مختصری از برند داشته باشید. درباره سوابق فعالیت تان توضیح دهید.

اگر محصولات دیگری هم دارید آن‌ها را معرفی کنید و سعی کنید به روش برندینگ، یک طرح کسب وکار استارتاپ بسازید.

استراتژی کسب درآمد

چه طور قرار است با این برنامه کسب درآمد کنید؟ سرمایه گذاران همواره به دنبال پاسخی برای این پرسش هستند. آن‌ها می‌خواهند بدانند چه طور قرار است سرمایه گذاری آن‌ها در آینده جبران شود و علاوه بر بازگشت سرمایه به سود برسند؟

به چند مدل درآمدزایی به عنوان طرح کسب وکار استارتاپ اپلیکیشن توجه کنید:

• پلتفرم: پلتفرم‌ها همان سیستم عامل‌هایی هستند که برای برطرف کردن یک نیاز خاص کاربر تولید شده‌اند.  شما هم باید مثل اپلیکیشن Uber و AirBnB می‌توانید محیطی را فراهم کنید که هم فروشنده و هم مشتری به صورت همزمان در کنار هم قرار گیرند. با این طرح می‌توانید سود زیادی را در معاملات داشته باشید و هم در پرداختی مشتری و هم فروشنده سهیم شوید.

• تبلیغات: مثل فیسبوک و اسنپ چت از تبلیغات استفاده کنید؛ به نحوی که کاربر با وجود پیام تبلیغاتی چشم از شما برندارد. در تبلیغات خود مشتریان را هدف قرار دهید و با انواع تبلیغات آنلاین نظیر تبلیغات کلیکی کاربران را به صورت ویژه به خود جذب کنید.

• اشتراک گیری: یکی از موارد مهم در کسب درآمد با طرح کسب وکار استارتاپ اپلیکیشن ارائه بخشی از خدمات به صورت رایگان و سپس اشتراک گیری برای ارائه سایر خدمات به صورت غیررایگان است. به این شکل که می‌گذاریم ابتدا کاربر طعم دلچسب خدمات ما را حس کند؛ بعد از این که او را مشتاق کردیم باقی قابلیت‌ها را به صورت غیررایگان و با پرداخت مبلغی در قالب اشتراک ماهانه، سالانه و …در اختیار او قرار می‌دهیم.

مدل‌های کسب وکار زیادی وجود دارد. در صورتی که مدل انتخابی شما جوابگو نبوده است بهتر است با جستجوی بیشتری جبران خسارت کنید و برای انتخاب مدل تجاری متناسب با کسب وکارتان دست به کار شوید.

استراتژی بازاریابی

از آن جایی که محیط فعالیت در این بازار کاملا رقابتی شده است بدون بازاریابی هیچ شانسی برای دیده شدن توسط مشتریان ندارید.  رویکرد‌های بازاریابی دقیقا باید مطابق با سلایق مشتریانی باشد که آن‌ها را شناخته‌اید و به مشتریان ثابت شما تبدیل شده‌اند.

برای انجام بازاریابی خیلی خودتان را درگیر جزئیات نکنید. امروزه آژانس‌های تبلیغاتی زیادی وجود دارند که با مهارت بسیار در زمینه تبلیغات و بازاریابی فعالیت می‌کنند. مدیران وب سایت و صاحبان برند هم می‌توانند با آسودگی خیال به سایر اهدافشان بپردازند.

تنها مسئولیتی که به عنوان یک سرپرست یا مسئول پروژه در بازاریابی بر عهده شما قرار دارد انتخاب کمپین‌های بازاریابی است. شما هستید که باید با توجه به حجم کاربران، کمپین مناسب را انتخاب کنید و هزینه آن را با بودجه فعلیتان هماهنگ سازید.

رهبری تیم

رهبری تیم را کسی به دست می‌گیرد که سابقه او نشانگر توانایی‌هایش در مدیریت گروه می‌باشد. سرمایه گذاران هم به اولین چیزی که توجه می‌کنند گذشته یا سابقه سرپرست است.

اگر دستاورد خاصی داشته باشید شانس دیده شدن شما نیز بیشتر خواهد شد. (پس تکلیف استارتاپ اولی‌ها چه می‌شود؟!)

چکیده مالی

وقت آن رسیده است که کار خود را با اعداد و ارقام آغاز کنید. پلن یا برنامه مالی شما باید از همین الان مشخص شده و موارد زیر در آن قید شوند:

• تنظیم پیش فاکتور یا پروفرما: صورت حساب مالی حداقل برای 3 تا 5 سال آینده باید تهیه شده باشد.

• مفروضات کلیدی: مفروضات کلیدی شامل رشد درآمد، ساختار هزینه‌ای و غیره می‌باشند. اگر مفروضات شما با واقعیت تطابق نداشته باشد احتمالا در ارائه پیش فاکتور دچار مشکل خواهید شد.

• بودجه مورد نیاز: چه میزان بودجه نیاز دارید؟

• استراتژی خروج: چه برنامه‌ای برای خروج سرمایه از مسیر پیشرفت پروژه دارید؟

اهمیت تهیه چکیده مالی

به دو دلیل اساسی تهیه چکیده مالی از اهمیت زیادی در ترسیم طرح کسب وکار استارتاپ اپلیکیشن برخوردار است:

سرمایه گذاران بالقوه به دنبال همین ارقام هستند و میزان توانایی شما برای رشد را به همین شیوه می‌سنجند. مهم‌تر از آن چکیده مالی به مثابه یک پیشگویی است و همه چیز را در آینده نشان می‌دهد.

اگر بخشی از پروژه شما به اصطلاح بلنگد، سرمایه گذار سریع پا پس می‌کشد. با چکیده مالی مستندات کاملی برای دفاع از خود در دست خواهید داشت.

داستان چند استارت اپ موفق ایرانی!

به نام خدا

حتما شنیده اید که حدود 90 درصد استارت آپ ها نابود شده اند و بسیاری نتوانستند به موفقیت های چشمگیری دست یابند. تصور غلطی در برخی از افراد وجود دارد که استارت اپ های اولیه با سرمایه های سنگین شروع به کار کرده اند اما واقعیت خلاف این مسئله را به ما می گویید. در این مقاله قصد داریم سه مورد از استارت اپ های موفق در ایران که با خلاقیت و نواوری مسیر جدید را در پیش گرفته با شما سخن بگوییم.

دی جی کالا

امروزه کمتر کسی پیدا می شود که نام دیجی کالا به گوش آن نخورده باشد. ماجرای راه اندازی آن به تجربه ناموفق دو برادر بر می گردد که بسیار جالب است. ممکن است بسیاری از افراد دیگر اگر در این موقعیت قرار گرفته بودند با ناسزا یا دعوا و مرافعه مسئله را خاتمه دهند ولیکن امروز این دو برادر به ثروت بسیار زیادی دست پیدا کرده اند!

سایتی خرید آنلاینی که داستان راه اندازی آن به خرید یک دوربین عکاسی از سوی این دو برارد باز می گردد. داستانی که دوبرادر آن را این گونه تعریف می کنند:

 دوربین دیجیتال تازه آمده بود ( شاید دو، سه سال بود) و علاقه به عکاسی دیجیتال ما را بفکر خرید دوربین انداخت، علاقه داشتیم جدی و حرفه‌ای ‌عکاسی کنیم، خلاصه تصمیم گرفتیم با هم یک دوربین SLR دیجیتال بخریم، شاید آن زمان بالای یک میلیون تومان قیمت داشت و گران بود. چون پول پس اندازمان بود و با زحمت به دست آورده بودیم، برایمان خیلی مهم بود که دوربین درستی بخریم. بنابراین شروع کردیم به بررسی کردن که چه دوربین باید بخریم، با چه تجهیزات و لنزی و… البته باید بگویم که عموما هنوز کسی از فضای عکاسی دیجیتال و جزییات آن خیلی مطلع نبود و همه به دوربین های آنالوگ مسلط بودند. بنابراین به فکر راه دیگری افتادیم و یکی از گزینه‌هایی که این موقع ها همیشه درآستین داشتیم و داریم، استفاده از اینترنت است، کاری که خیلی آن زمان هنوز مرسوم نبود. تو اینترنت سرچی کردیم و دیدیم یک سایت‌هایی هست مثل دی پری ویو (dpreview.com) که کارشان اصلا همین است؛ راهنمایی و نقد و بررسی کردن محصولاتی که دارای پیچیدگی‌ هستند؛ مثل دوربین، وسایل صوتی و تصویری و… پس از طریق این سایت ها با محصولات مختلف، برندهای متنوع و مقایسه مدل‌ ها با همدیگر و امکانتشان آشنا شدیم و درنهایت تصمیم نهایی را برای خرید دوربین گرفتیم. آنقدر بررسی کرده بودیم که دیگر برای خودمان هم ماجرا جالب شده بود. در نهایت دوربین Nikon D70 را انتخاب و یک مغازه پیدا کردیم در جمهوری که دوربین را داشت، کلی ذوق داشتیم و خیالمان راحت بود که بالاخره دوربینی را که می خواستیم پیدا کرده ایم، دوربین را خریدیم و آمدیم خانه ولی تا جعبه را باز کردیم متوجه شدیم که لنز دوربین را عوض کرده اند و لنز ضعیف تری روی آن گذاشته اند که نه لرزشگر دست داشت و نه فوکوس خودکار. ما به جزییات توجه کرده بودیم ولی در نهایت سرمان کلاه رفته بود. یعنی نهایت یک تجربه خوشایند بررسی و انتخاب یک محصول دیجیتال به پایان تلخ خرید منتهی شد.جمع بندی این تجربه ما را به فکر انداخت تا دی جی کالا را راه اندازی کنیم، سایتی که هم اطلاعات لازم برای خرید کالاهای دیجیتالی را به افراد بدهد و هم امکان خرید را برای آن ها مهیا کند.

دیوار

حسام آرمندی و دوستانش در مجموعه کافه بازار از دانشگاه شریف بایکدیگر دوست و همراه شده اند و ایده اولیه راه اندازی این سایت هم از همین نقطه شکل گرفته است. او فارغ التحصیل رشته کامپیوتر دانشگاه شریف در سال 1388 است که بعد از پایان تحصیل در مقطع کارشناسی برای ادامه تحصیل در رشته کارآفرینی و کسب و کار به سوئد و دانشگاه چالمرز رفت تا در رشته ای که مورد علاقه اش است کسب تجربه کند اما در میانه راه و در یکی از سفرها به ایران همه چیز به گونه ای دیگر برایش رقم خورد. او که همزمان با تعطیلات سال نو میلادی و تعطیل شدن دانشگاهش در سوئد به ایران آمده بود با پروژه ای آشنا شد که رضا محمدی و دیگر دوستان قدیمی اش در دانشگاه شریف روی آن کار می کردند و نام آن را « فارسی تل» گذاشته بودند، هدف آن ها در این پروژه فارسی سازی اندروید و تولید تعدادی برنامه ضروری فارسی بود. جذابیت این پروژه و کار با دوستان برای حسام آرمندی به حدی بود که او با پایان تعطیلات دانشگاهی ترجیح داد در ایران بماند و روی این پروژه که آینده ای روشن در آن می دید کار کند. او در گفت و گویی با سایت تخصص «دیجایتو» درباره آن روزها و ماندش در ایران گفته:« وقتی به تهران آمدم دیدم برخی از دوستان و همکلاسیان سابقم در دانشگاه شریف از جمله رضا محمدی، بر روی پروژه فارسی‌تل کار می‌کنند؛ وقتی از پروژه فهمیدم به آن علاقه‌ مند شدم و قرار شد دو هفته بیشتر در ایران بمانم تا با شرکت‌هایی همچون ایرانسل و سونی درباره توزیع این محصول مذاکره کنیم، اما این دو هفته تعطیلات از پیش برنامه ‌ریزی شده‌ در عمل هیچوقت تمام نشد.»در این بین همه چیز آن گونه که حسام آرمندهی فکر می کرد در پروژه فارسی تل رقم نخورد وکار به نتیجه نرسید ولی این ماجرا باعث هم نشد که او و دوستانش دست از کار بکشند، بلکه به فکر ایده ای جدید افتادند که از دل آن « کافه بازار» خارج شد. حسام آرمندهی در گفت و گویی با روزنامه دنیای اقتصاد درباره آن دوران گفته: « سال ۸۹ با کار روی محصول فارسی تل شروع کردیم. این محصول نتوانسته بود به فروش مورد انتظار برسد و بعد از اینکه ما اضافه شدیم هم کاری از پیش نبرد، ما در طول یک ماه سیستم عاملی را که تولید کرده بودیم کنار گذاشتیم و یک کار جدید شروع کردیم چون دیدیم نمی ‌شود دو سال دیگر روی آن حساب کرد. نکته مهم در این میان این است که باید سریع تصمیم بگیریم و راهی را که تا نیمه رفته ‌ایم‌ تغییر دهیم. این تغییر هم نیازمند جرات است و هم سرعت عمل. کمتر شرکتی است که جرات این کار را داشته باشد. همین الان شرکت‌ های بزرگی هستند که باید عوض شوند و مثلا 10سال دیگر روشی که الان دارند استفاده می ‌کنند منسوخ شده است ولی جرات تغییر ندارند. بنابراین تحولات صورت نمی‌ گیرد و به مرور و با شیب بسیار کم رو به نابودی می ‌روند.»

شیپور

شاید تبلیغات سایت خرید آنلاین کالاهای دست دوم  شیپوررا روی بیلبردها شهری دیده باشید، سایتی که توسط رضا اربابیان راه اندازی شده است و ایده آن نیز از علاقه خودش به خرید کالاهای دست دوم کلید خورده است. او که در نوجوانی برای ادامه تحصیل به کانادا رفت بعد از پایان تحصیل دانشگاهی در رشته ام بی ای و بازگشت به ایران متوجه کمبود چیزی شد که به گفته خودش یکی از تفریحاتش در کانادا بوده است؛ خرید کالاهای دست دوم اینترنتی؛ بنابراین به فکر راه اندازی سایتی در این زمینه شد؛ مشابه سایت های مشهوری همچون ای بی. با بازگشت به ایران مهم‌ترین دغدغه اربابیان کار بود و اینکه چه فعالیتی را شروع کند و در این بین نکته مهم این بود که علاقه چندانی هم به کار کردن برای دیگران و به صورت یک کارمند نداشت و ترجیحش این بود که کسب و کار خود را راه‌اندازی کند و دائم ذهنش روی این موضوع می‌چرخید تا اینکه ایده راه‌اندازی یک نیازمندی‌های آنلاین به ذهنش رسید. سایتی که پیش از بازگشت به ایران در کانادا شبیهش را بارها دیده و از آنها خرید کرده بود و حتی چیزهایی را در آن به فروش گذاشته بود. خود او در یکی از برنامه‌های تلویزیونی گفته است: «از نوجوانی که در کانادا بودم با این سایت‌ها آشنا شدم و به نوعی به سرگرمی‌ام تبدیل شده بودند. دوست داشتم برای خرید آنلاین که می‌کنم وقت بگذارم؛ کالاها را با هم مقایسه کنم و بهترین قیمت را دربیاورم و اگر می‌خواستم خرید کنم، منتظر می‌ماندم تا با کمترین قیمت این کار را انجام بدهم. آن زمان پول محدودی داشتم و برای همین تک‌تک خریدها برایم اهمیت داشت. آن دوران خرید اینترنتی از این سایت‌ها برایم تا جایی جالب شده بود که خودم هم گاهی چیزهایی مانند گوشی موبایل برای فروش می‌گذاشتم. مثلا موبایل دست‌دومی را ارزان می‌خریدم و آن را بعد از تعمیر به قیمت بیشتری می‌فروختم [با خنده]!» او وقتی در ایران دید که چنین امکانی وجود ندارد پس تصمیم گرفت و دست به کار شد؛ البته در این بین مدتی هم مشغول کسب و کار خانوادگی اش که تولید انواع حوله بود شد ولی در نهایت به این نتیجه رسید که او مرد تولید به روش سنتی نیست و اینگونه شد که تصمیم گرفت کسب و کار خود را راه اندازی کند و به دنبال تحقق آرزوهایش باشد.